Aciz Hayat

Güneş Sistemi’ndeki en büyük asteroitlerden biri olan Vesta’yı inceleyen Dawn (Şafak) uydusu, dev gök taşında su izine rastladı.


Su içeren minerallerin buharlaştığı çukurlardan biri.

Ceres’in ardından asteroit kuşağında yer alan en büyük ikinci gök taşı Vesta’da su bulunduğuna dair bulgu elde edildi. Asteorit kuşağını inceleyen Dawn, çapı 525 km olan gök cisminde ait analizinde, uçucu materyallerin buharlaşması sonucu gök taşının ekvator kısmındaki geniş bir alanın renk kazandığını tespit etti. Bu renklenmeye, çukurlarla kaplı yüzeyden buharlaşan ve muhtemelen su içeren minerallerin sebep olduğu düşünülüyor.

Dawn, Vesta’da kesin olarak su bulamamış olsa da, uzaydan gelen toz parçacıkları ve küçük gök taşlarının taşıdığı, su ile karışmış mineraller keşfetti. Bu minerallerin, hidrojene işaret ettiği ve gök taşının yüzeyinde hidroksil formunda bulunuyor olabileceği ifade edildi.

Uydunun gamma ışını ve nötron detektörüyle (GRAND) yapılan analizlerin başında yer alan gök bilimci Thomas Prettyman, “Vesta’nın yüzeyinde tespit edilen hidrojen, gök taşıyla düşük hızda çarpışmış olan diğer gök cisimlerinden gelmiş olmalı. Çarpışma hızının düşük olması, uçucu bu minerallerin Vesta’nın yüzeyinde kalmasını sağladı” dedi.

KUTUPLARI YOK
Bilim insanları, Vesta’nın kutup noktalarında donmuş halde su olabileceğini tahmin ediyor. Ancak gök taşının gölgede kalan kutup bölgeleri bulunmuyor. Gök taşına ait en son su izi ise sıvının katı halde bulunmasının zor olduğu ekvator bölgesinde elde edildi.

Zamanla bu bölgeye hızla çarpan diğer gök cisimleri, çarpışmanın ortaya çıkardığı ısı sonucunda su içeren minerallerin suya dönüşmesini sağladı. Daha sonra buharlaşan bu mineraller, genişliği 900, derinliği ise 200 metre civarındaki çukurlardan yükselmeye başladı.

Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’ndan Brett Denebi, “Bu çukurlar Mars’ta gördüğümüz çukurlara benzerlik gösteriyor. Mars’ta donmuş halde sıvı olduğunu biliyoruz. Vesta’da aynı benzerliklere rastlamak şaşırtıcı oldu” dedi.

Denebi, “Dawn’ın analizlerinden elde edilen sonuçlar, sadece su içeren mineraller olduğunu göstermedi, aynı zamanda bu minerallerin Vesta’nın jeolojik yapısını da etkilediğini ortaya koydu” ifadesini kullandı.

Alınan en son sonuçlar, aynı zamanda Dünya’da bulunan ve demir/oksijen, demir/silikon oranı aynı olan Howardite, Eucrite ve Diogenite gök taşlarıyla Vesta arasında benzerlik olduğunu da doğruladı.