Aciz Hayat

‘Parti’ kelimesini duyan çoğu insanın aklına eski bir doğum günü veya bir önceki yılbaşı partisi gelse de, yapılan en son araştırmaya göre, depresyondaki kişiler bu tür spesifik olayları hatırlamakta güçlük çekiyor.



İranlı ve İngiliz araştırmacılar tarafından ortak yürütülen bir çalışmanın sonuçları, depresyon tanısı konmuş ya da depresyona eğilimli olan kişilerin belirli bir yer ve zamanla bağlantılı anıları ayrıntılarıyla hatırlamakta güçlük çektiğini ortaya koydu.

Bu anıları detaylı olarak hatırlayamayan kişilerin sorunlarını çözerken zorlandıkları ve bu yüzden sıkıntı hissine kapıldıkları sonucuna varıldı.

ÇALIŞMADA AFGAN ÇOCUKLAR YER ALDI
İran’da yapılan araştırmada, geçmişe ait anıları canlandırmak ve depresyon belirtilerini azaltmakta etkili olup olmayacağını görmek üzere, ‘Hafıza Belirginliği Testi’ adı verilen bir eğitim programı uygulandı. Afganistan’daki savaşta babalarını kaybetmiş ve ergenlik çağında olan 23 Afgan mülteci çocuk çalışmada yer aldı. Her birine depresyon tanısı konmuş olan çocuklardan on ikisi rastgele seçilerek hafıza eğitim programına alındı. Diğer on bir çocuk ise eğitim programına alınmayıp kontrol grubunu oluşturdu.

Deneyin başında yapılan hafıza testinde, tüm çocuklardan, kendilerine gösterilen 18 pozitif, nötr veya negatif Farsça kelimenin onlara hatırlattığı spesifik anıyı anlatmaları istendi. Verdikleri cevaplar, spesifik bir tür anı olup olmamasına göre sınıflandırıldı. Çocukların depresyon ve anksiyete belirtilerini ölçmek amacıyla ayrıca bir test yapıldı.

Beş hafta boyunca, eğitim grubundaki çocuklar 80 dakika süren grup toplantılarına katıldı. Bu toplantılarda çocuklara farklı bellek türleri, hatırlamanın nasıl gerçekleştiği öğretilirken, spesifik anıları hatırlatmak amacıyla pozitif, nötr ve negatif anahtar kelimeler gösterilmeye devam edildi.

EĞİTİM ALANLARIN DEPRESYON BELİRTİLERİ AZALDI
Beş haftanın sonunda, hem eğitim grubuna ve hem de kontrol grubundaki çocuklara çalışmanın başında yapılan tekrarlandı. İki ay sonra, bu test bir kez daha uygulandı. Testlerin sonucunda, eğitim grubunda olan çocukların, kontrol grubunda olanlara göre daha spesifik anılar hatırladığı gözlemlendi. Buna ek olarak, çocuklar iki ay sonra kontrol için geldiklerinde, eğitim grubunda olanların depresyon belirtilerinde azalma olduğu tespit edildi. Araştırmacılar, bu bulgulardan yola çıkarak, her iki gruptaki çocuklar ve gösterdikleri belirtiler arasındaki ilişkinin zaman içinde hatırlayabildikleri spesifik anılardaki değişiklik olduğunu öne sürdü.

Alınan sonuçların, spesifik anıları hatırlamaya dayalı programlarla depresyon belirtilerini azaltmak açısından faydalı olduğı ifade edildi. Sonuçları değerlendiren araştırmacılar, depresyon tanısı konmuş kişilerle ilgili olarak, “Geçmişle ilgili anıları daha iyi hatırlamayı sağlayan kısa bir eğitim programı, bilişsel davranışçı terapilere ek olarak ya da bu terapilerden önce uygulanırsa hafıza ve ruh hali için faydalı etkileri olabilir” açıklamasını yaptı.

Clinical Psychology Science dergisinde yayımlanan çalışma, İsfahan Üniversitesi’nden Hamid Neshat-Doost, Doğu Anglia Üniversitesi’nden Laura Jobson ve Cambridge Üniversitesi Tıbbi Araştırma Konseyi’nin Biliş ve Beyin Bilimleri Birimi’nden Tim Dalgleish tarafından yürütüldü.